Iedereen die met ouderverstoting te maken heeft of heeft gehad, weet denk ik inmiddels ook wel dat dit bijna altijd onlosmakelijk verbonden is met narcisme. Narcisme is heel erg moeilijk te herkennen, zeker als je nog in een relatie zit. 

Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vinden zichzelf belangrijker dan anderen. Ze vinden dat ze recht hebben op een speciale behandeling en vinden dat regels die voor iedereen gelden, niet op hen van toepassing zijn. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis houden weinig rekening met anderen. Ze kunnen zich niet zo goed in een ander inleven en gebruiken andere mensen vooral voor hun eigen doelen. Ze hebben een grote behoefte aan bewondering en reageren doorgaans met woede op elke vorm van kritiek of afwijzing.

Bovenstaande zal menig verstoten ouder meteen herkennen in de vorm van het volledig negeren van gerechtelijke uitspraken. Deze worden niet of nauwelijks nageleefd, of men probeert deze uit alle macht te frusteren. Dit was en is zeker bij mijn ex het geval, naast nog duidelijke andere kenmerken die ik hieronder benoem en die voor de meeste verstoten ouders geen verrassing zullen zijn, maar juist herkenning. 

Hoofdkenmerken Narcisme

Psychiaters Sandy Hotchkiss en James F. Masterson identificeerden de volgende zeven hoofdkenmerken van narcisme:

1. Schaamteloosheid: narcisten zijn vol van zichzelf en openlijk schaamteloos; ze zijn emotioneel niet gebonden aan de behoeften en de wensen van anderen. Narcisten verkiezen schuld boven schaamte, omdat schuld hen toelaat hun acties van zichzelf te scheiden - het zijn alleen hun acties die verkeerd zijn, terwijl hun intentie goed is. Ook kan de schuld op anderen of omstandigheden worden afgeschoven.
2. Magisch denken en projectie: narcisten zien zichzelf als perfect, hoewel ze soms strategisch zullen beweren van niet. Met behulp van vervorming, illusie (magisch denken) en het via projectie dumpen van schaamte bij anderen (blame shifting) houden ze dat zelfbeeld ook in stand.
3. Arrogantie: narcisten blazen hun eigenwaarde buitenproportioneel op door anderen te kleineren en te vernederen, hetzij in rechtstreekse communicatie, hetzij in communicatie over anderen.
4. Afgunst: narcisten gunnen anderen geen sociale erkenning van hun kwaliteiten. Als anderen erkenning krijgen, stellen narcisten hun gevoel van superioriteit veilig door minachting te gebruiken en de prestaties van anderen te minimaliseren.
5. Aanspraak: omdat ze zichzelf als bijzonder beschouwen menen narcisten aanspraak te kunnen maken op een speciale behandeling en speciale gunsten. Als dat niet gebeurt wordt dat als aanval op hun superioriteit beschouwd. Wie hen onvoldoende bewondert wordt beschouwd als vreemd of moeilijk. Het kan leiden tot wat Freud narcistische verwonding noemde, wat zich op zijn beurt kan uiten in aanvallen van narcistische woede.
6. Exploitatie: narcisten gebruiken anderen zonder rekening te houden met hun gevoelens of interesses. Vaak bevindt de andere persoon zich in een onderdanige positie waar weerstand moeilijk of zelfs onmogelijk is, of wordt hij of zij door de narcist in deze positie gemanoeuvreerd. Dergelijke exploitatie kan leiden tot vele kortstondige relaties.
7. Slechte grenzen: narcisten erkennen niet dat anderen geen verlengstukken zijn van zichzelf. Anderen bestaan enkel om aan hun behoeften te voldoen. Van de anderen wordt bewondering geëist en verwacht dat ze de eigenwaarde en gevoel van superioriteit van de narcist voeden (cf. de term narcissistic supply). Zij worden behandeld alsof ze deel uitmaken van de narcist. In de geest van een narcist is er dus geen grens tussen hem- of haarzelf en de ander.

Stoornis

In iedereen zijn narcistische eigenschappen te vinden. ls iemands gedrag hier te sterk door bepaald, dan ontstaan er problemen met de omgeving. Worden de problemen extreem en onoverkomelijk, ontstaat een psychische aandoening, in de vorm van een narcistische persoonlijkheidsstoornis.

Een persoonlijkheidsstoornis wil zeggen dat diegene zich niet bewust is van haar/zijn abnormaal gedrag en dat feit ontkent. De waarneming is verstoord door de psychische afwijking. Daarom bestaat haar/zijn persoon niet langer, de stoornis heeft de leiding over het gedrag overgenomen. Ook betekent een persoonlijkheidsstoornis dat genezing onwaarschijnlijk is. De lijder is wars van kritiek en wil geen hulp, de ziekte is in een kwaadaardige cirkel beland.

Narcistische ouder

Een kind van een narcistische ouder moet voortdurend zijn eigen persoonlijkheid aan de kant schuiven om de ouder te behagen en het beeld te spiegelen dat de ouder zo wanhopig nodig heeft. Als het niet voldoet aan de wensen van de ouder of probeert om zijn eigen doelen in het leven te stellen, zal de ouder het kind straffen, buitensluiten of negeren. Er zijn verschillende manieren waarop een narcistische ouder dat kan doen:

• Emotionele chantage: de narcistische moeder of vader zal krijgen wat zij of hij wil via emotionele chantage. Ze geven het kind bijvoorbeeld een schuldgevoel waardoor het bepaalde dingen zal willen goedmaken.
• Buitensporig strenge opvoeding: door alles te controleren wat het kind zegt of doet, blijft het afhankelijk van hen. Als een kind zo wordt opgevoed, kan het enorme problemen krijgen op gebied van autonomie en zelfvertrouwen, wat kan leiden tot besluiteloosheid en onzekerheid bij veel (gemakkelijke) beslissingen.
• Geen erkenning van emoties: een narcistische moeder of vader erkent vaak niet de emoties, behoeften of verlangens van het kind. Als het kind iets wil delen dat hem nauw aan het hart ligt, dan zal een narcistische ouder reageren door het kind te negeren, er overheen te praten, het te overtreffen met een eigen verhaal, die behoefte of dat verlangen tegen hem te gebruiken, of ervoor te zorgen dat het kind zich er schuldig over voelt.
• Inconsequent zijn: vandaag A zeggen en morgen B zeggen/doen. Ook zal een narcistische ouder het ene kind als gouden kind behandelen en het andere kind als zondebok.
• De eer opstrijken: als het kind succesvol wordt, iets bereikt of aantrekkelijk is, dan zal een narcistische ouder beweren dat dat zijn of haar verdienste is. Op deze manier leert het kind nooit om te genieten van zijn prestaties, maar voelt het een constante druk om bovengemiddeld te moeten presteren. Dat kan voor een kind zeer stresserend zijn.

Gevolgen voor het kind

Kinderen van een narcistische ouder groeien op zonder onvoorwaardelijke liefde, en zonder de aandacht, zorg en toewijding die een kind nodig heeft. Het kind is eraan gewend geraakt om zich voortdurend af te stemmen op de wensen en de behoeften van de narcistische ouder. Doet het kind dit niet, dan dreigt er gevaar in de vorm van emotionele of soms ook lichamelijke mishandeling. Het is dus geen verrassing dat veel kinderen van een narcistische ouder psychische klachten ontwikkelen. Voorbeelden van die klachten zijn:

• Jeugdtrauma of complexe PTSS (posttraumatische stressstoornis)
• Negatief zelfbeeld 
• Codependentie: zich overdreven verantwoordelijk voelen voor het gedrag van anderen en zich tot het uiterste inspannen om tegemoet te komen aan hun behoeften
• Intense schaamte, doordat ze niet in staat zijn om te voldoen aan de verwachtingen van de ouder
• Onderontwikkelde identiteit door de eigen behoeften en wensen te negeren
• Niet in staat zijn onvoorwaardelijk van iemand te houden/ vertrouwensproblemen hebben. Onbewust wachten ze namelijk tot iemand hen in de steek laat
• Angstklachten, vooral in vriendschappen en relaties
• Het hebben van ongezonde relaties. Ze hebben vaak een partner die lijkt op de narcistische ouder
• Zelf een narcist worden

Bron: gezondheid.be

De narcist en hulpverlening

De narcist zorgt er met manipulerend gedrag voor dat een hulpverlener of rechter (hierna: professional) op zijn of haar hand is, terwijl alle schuld bij jou komt te liggen. Hij of zij doet zich voor als de perfecte meewerkende ouder en dwingt jou ondertussen tot verdedigen. Hij of zij kent jouw knoppen en schroomt er niet voor die te gebruiken.

De narcist speelt het slachtoffer, jij bent de dader. Juist door het verdedigen of emotioneel reageren, krijg jij een stempel ‘labiel’ of ‘niet meewerkend’ opgeplakt. Jullie scheiding wordt een vechtscheiding genoemd, terwijl er maar één vecht.

Op deze manier krijgt de narcist steeds meer vrij spel, zelfs binnen de wettelijke kaders. Hij of zij krijgt een ruimer aandeel in de omgangsregeling of soms zelfs een hoofdig gezag. Terwijl jij weet dat het je ex helemaal niet om de kinderen te doen is. Het gaat om macht en controle houden over jou. De narcist kan zelfs zo ver gaan dat hij of zij de kinderen als pion inzet voor dit doel. Al wordt naar de professional het tegenovergestelde beweerd. Ook hier geldt: niet wat de narcist zegt, is niet waar, maar wat hij of zij laat zien. Helaas wordt hier niet naar gekeken.

Dit heeft gevolgen voor je kind(eren). Hoe meer je kinderen bij je ex-partner zijn, hoe meer ze te maken kunnen krijgen met narcistisch misbruik. Hoe meer het kan worden beïnvloed, hoe groter de kans op ouderverstoting. Verstoting van jou.

Op deze pagina, staat een heel interessant artikel en uitleg over narcisme en instanties.

Bron: willysietsma.nl